W ciągu ostatnich kilku lat produkcja drobiu i trzody chlewnej przeszła znaczącą transformację, wprowadzając nowoczesne innowacje, które zmieniają oblicze tych branż. Oparte na innowacjach rozwiązania w tych dziedzinach przekształcają tradycyjne metody w bardziej wydajne, precyzyjne i zrównoważone praktyki. Warto zwrócić uwagę na kluczowe aspekty, które kształtują przyszłość produkcji zwierzęcej. 

W produkcji drobiarskiej zdrowie ptaków i jakość produktów drobiowych w dużym stopniu zależą od wysokiego poziomu dobrostanu, wpływającego na efektywność ekonomiczną. Wykorzystanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych zwiększających efektywność monitoringu w tej gałęzi produkcji zwierzęcej, może pomóc rolnikom w skuteczniejszej kontroli np. warunków środowiskowych czy zdrowotności ptaków, a tym samym ich dobrostanu. Monitorowanie zachowań zwierząt, żywienia i warunków środowiskowych ma zasadnicze znaczenie dla poprawy wydajności produkcji i zwiększenia dobrostanu kur nieśnych także w ekologicznym systemie produkcji jaj.

Jednym z przykładów innowacyjnego narzędzia jest Kai-Zen Feeding Robot (Metabolic Robots, Kfar Tavor, Izrael) wykorzystywany głównie do dostosowania dawki paszy do potrzeb stada na obecnym etapie rozwoju, co przyczynia się do optymalizacji i możliwej poprawy wykorzystania paszy nawet o 4%. Również samowystarczalny, solarny Feed Cast (Little Bird Systems, Fayetteville, NC, USA) do monitorowania poziomu paszy w silosach może być stosowany jako uzupełnienie kontroli poboru paszy. Informacje o zużyciu paszy w czasie rzeczywistym i inne dane, takie jak pobór wody, pomagają rolnikom precyzyjnie dostosować właściwą formułę paszy i warunki środowiskowe.

Ważnym dla utrzymania komfortu bytowego kur jest monitoring warunków środowiskowych. Dzięki zastosowaniu czujników temperatury dane o aktualnej temperaturze są stale dostępne, bez konieczności wykonywania pomiarów kontrolnych przez rolnika. Zalecane są także systemy zdalnego zarządzania warunkami cieplno-wilgotnościowymi w kurniku.

Innowacją jest także monitorowanie aktywności i lokalizacji kur na wybiegach za pomocą urządzenia identyfikacji radiowej (RFID). Dzięki urządzeniu identyfikacji radiowej (RFID) można monitorować także wykorzystanie gniazd, a co za tym idzie nieśność kur.

Kolejnym rozwiązaniem są także autonomicznie napędzane roboty np. Octopus Poultry Safe (OPS) (Octopus Robots, Cholet, Francja) zaprojektowane specjalnie dla przemysłu drobiarskiego, który mogą czyścić i dezynfekować kurniki w obecności zwierząt i jednocześnie zbierać dane o warunkach środowiskowych.

Ruchome kurniki modułowe przeznaczone są do utrzymywania dużej liczby ptaków na certyfikowanych fermach drobiu i stanowią innowację w zakresie utrzymania dużych stad kur. Ten typ przenośnych budynków pozwala na dzielenie ptaków na mniejsze stada z możliwością równoczesnego podziału wybiegów.

Obecnie coraz bardziej dostępna jest szeroka gama inteligentnych rozwiązań przeznaczonych dla branży trzody chlewnej, takich jak technologie wykrywania i monitorowania – np. przyspieszeniomierze, maty naciskowe, płyty siłowe, mikrofony, kamery i identyfikacja radiowa (RFID).

Akcelerometry to czujniki elektroniczne, które umożliwiają ciągłe rejestrowanie i charakteryzację zmian danych dotyczących aktywności poprzez pomiar parametrów ruchu. Są to
niedrogie urządzenia, które można przymocować do różnych obszarów ciała takich jak nogi, szyja, uszy. W hodowli trzody chlewnej wykorzystywane są do wykrywania wczesnej kulawizny poprzez identyfikację zmian w postawie i zachowaniu loch podczas chodzenia oraz stąpania.

Są urządzeniami, które wykonują zdjęcia ułatwiające różnego typu zadania, od liczenia zwierząt po szacowanie ich wagi, ocenę wzorców ruchu w celu wykrywania problemów, takich jak kulawizny lub nienormalnie unieruchomione zwierzęta, identyfikowanie agresywnych zachowań, takich jak bójki i pogryzienia z boku lub ogona.

Kamery wykorzystywane są do dokładnego szacowania masy ciała poprzez wykonanie pomiaru wymiarów zwierzęcia takich jak obwód klatki piersiowej, długość i szerokość. Wykorzystywane są także do pomiaru komfortu cieplnego świń w oparciu o spoczynkowego wzorce zachowania zwierząt, takie jak rozmieszczenie przestrzenne świń w kojcu, ocenę zachowania, siadania, kładzenia się.

Celem ich zastosowania jest umożliwienie gromadzenia odpowiednich informacji poprzez ciągłe monitorowanie lub uzyskiwanie łatwego, dokładnego i natychmiastowego odczytu temperatury zwierzęcia (grupy zwierząt), ponieważ znaczna zmiana temperatury może być związana z początkiem problemów patologicznych, reakcji na szczepienie lub zmian fizjologicznych.

Szybka i jednoznaczna identyfikacja zwierząt jest niezbędna do prawidłowego gromadzenia i analizy danych oraz zapewnienia indywidualnej opieki. Możemy mówić o: RFID (identyfikacja radiowa) - transpondery umożliwiają identyfikację w elektronicznych systemach karmienia lub ewidencjonowanie leków podawanych zwierzętom za pomocą strzykawek wyposażonych w czytnik, oraz czujniku FITPIG, zintegrowanym z dostępnym w handlu kolczykiem identyfikacyjnym.

EPIG® – bezigłowe, sterylne, inteligentne urządzenie do iniekcji domięśniowych dla prosiąt w okresie od odsadzenia do końca odchowu. Urządzenie umożliwia płynne i bezbolesne wstrzyknięcie preparatów do szczepień, bez odrzutu, o niskim poziomie hałasu wraz z natychmiastową zwrotną informacją dla użytkownika dzięki czujnikom i alertom LED

---

Więcej informacji na temat powyższych innowacyjnych rozwiązań opublikowanych jest w artykule "Innowacje w produkcji drobiu i trzody chlewnej" autorstwa pani Agaty Karpowicz (Zakład Hodowli Bydła, Instytut Zootechniki PIB) oraz pani  Ewy Sosnówka-Czajka, (Zakład Hodowli Drobiu, Instytut Zootechniki PIB). Artykuł dostępny w 5. numerze biuletynu Horyzont CDR, do którego przeczytania serdecznie zachęcamy!

Przeczytaj pełną treść artykułu [str. 17-23]