Dostawy bezpośrednie

Szczegółowe wymagania dotyczące dostaw bezpośrednich są określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 2007r. w sprawie dostaw bezpośrednich środków spożywczych (Dz. U. z dnia 27 czerwca 2007 r.). Rozporządzenie to określa zakres działalności prowadzonej w ramach dostaw bezpośrednich środków spożywczych, w tym wielkość i obszar oraz szczegółowe wymagania higieniczne.


Kto może sprzedawać w ramach dostaw bezpośrednich?

Dostawcami bezpośrednimi mogą być rolnicy, którzy posiadają własne gospodarstwo, producenci małych ilość nieprzetworzonej żywności pochodzenia roślinnego, wyprodukowanej we własnym gospodarstwie, sprzedawanej konsumentowi finalnemu, tj. osobom indywidualnym lub lokalnym sklepom i zakładom gastronomicznym. Podmiot musi posiadać zaświadczenie o wpisie do ewidencji gospodarstw rolnych.


Rejestracja dostaw bezpośrednich

Wymagana jest rejestracja dostaw bezpośrednich w Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Wniosek o wpis do rejestru działalności należy złożyć co najmniej na 14 dni przed rozpoczęciem działalności do właściwej, ze względu na siedzibę działalności, Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Wnioski są dostępne na stronach internetowych Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych. Do wniosku należy załączyć: aktualny KRS lub zaświadczenie o wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, lub zaświadczenie o wpisie do ewidencji gospodarstw rolnych.

W celu uzyskania szczegółowych informacji należy zgłosić się do właściwej, ze względu na siedzibę działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.

  • wzór wniosku o wpis do rejestru został określony w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2007 r. w sprawie wzorów dokumentów dotyczących rejestracji i zatwierdzania zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu żywność podlegającą urzędowej kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej;
  • we wniosku należy określić rodzaj planowanej produkcji, wielkość produkcji oraz rodzaj
  • na podstawie złożonego przez producenta prowadzącego działalność w zakresie dostaw bezpośrednich wniosku dokonywany jest wpis do rejestru zakładów,
  • Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydaje zaświadczenie o wpisie do rejestru zakładów prowadzących sprzedaż bezpośrednią;
  • każdy podmiot wpisany do rejestru jest zobowiązany do informowania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego o każdym przypadku zmiany działalności, celem dokonania zmian w rejestrze zakładów podlegających urzędowej kontroli żywności.

Jakie produkty można sprzedawać w ramach dostaw bezpośrednich?

Dostawy bezpośrednie mogą obejmować produkty produkcji pierwotnej pochodzenia roślinnego, takie jak:

  • zboża, owoce, warzywa, grzyby uprawne, zioła uprawne pochodzące wyłącznie
    z własnych upraw lub hodowli. Nie dotyczy produktów z działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;
  • surowce pochodzące z dokonywanych osobiście zbiorów ziół i runa leśnego;
  • wymienione powyżej produkty można sprzedawać również w postaci suszonej
    i kiszonej.

Wielkości obrotu w ramach dostaw bezpośrednich nie mogą przekraczać:

  • wielkości plonów, w skali roku, poszczególnych surowców uzyskanych przez producentów produkcji pierwotnej z gospodarstw rolnych, których są oni właścicielami lub użytkownikami na podstawie innych niż własność tytułów prawnych użytkowania gruntów rolnych;
  • ilości surowców pochodzących z dokonywanych osobiście zbiorów ziół i runa leśnego osoby dostarczającej środki spożywcze w ramach dostaw bezpośrednich.

Gdzie można sprzedawać produkty w ramach dostaw bezpośrednich?

Sprzedaż może być prowadzona na terenie województwa, w którym prowadzona jest produkcja pierwotna lub na terenie województw przyległych.

Dostawy bezpośrednie według przepisów mogą odbywać się w różnej formie, najczęściej spotykane metody dystrybucji produktów rolnych pochodzenia roślinnego to:

  • sprzedaż bezpośrednio w gospodarstwie - konsumenci w dowolnym terminie i o dowolnej porze dnia kupują produkty z gospodarstwa,
  • sprzedaż na targowisku rolnym - rolnik wynajmuje miejsce na targu, sprzedaje produkty w określone dni tygodnia i godziny lub codziennie,
  • sprzedaż na poboczu drogi - dotyczy zwykle produktów sezonowych, zwłaszcza owoców i warzyw, forma nie wymagająca angażowania dużego kapitału jednak warunki sanitarne i bezpieczeństwa sprzedaży są niekorzystne,
  • sprzedaż bezpośrednio do domu konsumenta („pod drzwi”) -  produkty dostarczane często stałym konsumentom, którzy składają zamówienie na określony rodzaj i ilość produktu na określony dzień dostawy. Taka forma sprzedaży wymaga posiadania odpowiedniego transportu,
  • sprzedaż przez Internet- realizowany w różnych formach, w tym poprzez indywidualny dowóz lub wysyłkę do konsumenta,
  • sprzedaż w formie „zbieraj sam”- kupujący ma możliwość zbioru bezpośrednio z pola u rolnika, stosuje się ją przy zbiorze owoców miękkich zwłaszcza truskawek, owoców pestkowych, jabłek, gruszek, śliw. Sady muszą być wyposażone w odpowiednie drabiny i pojemniki ułatwiające zbiór.
  • sprzedaż sąsiedzka - („od rolnika do rolnika”) - może dotyczyć zarówno produktów roślinnych np. zbóż, siana, jak też produktów na potrzeby gospodarstwa domowego, których rolnik sam nie produkuje tylko nabywa u sąsiada.
  • sprzedaż lokalnym sklepom i zakładom gastronomicznym (restauracje, bary, stołówki szkolne i inne).