W ostatnich latach świat coraz częściej zwraca uwagę na kwestie związane z ochroną środowiska i klimatu. Jak nieraz opisywaliśmy na portalu, nie wynika to jedynie z chwilowej mody, ale z realnych i namacalnych wyzwań, przed którymi stajemy. W odpowiedzi do nich jedna z najważniejszych gałęzi gospodarki, jaką jest rolnictwo, podejmuje szereg działań adaptacyjnych. Szerzej przeczytamy o tym w cytowanej poniżej publikacji Wioletty Wrzaszcz, Zielona transformacja polityki rolnej w Unii Europejskiej, tymczasem jednak — zarysujmy obraz zachodzących zmian.

Rolnictwo odpowiada za około 24% globalnych emisji gazów cieplarnianych

Źródło: IPCC

Proces transformacji trwa już od kilkudziesięciu lat. Jest odpowiedzią na działania oraz praktyki, które doprowadziły do zmian środowiskowych i klimatycznych, których efekty coraz intensywniej wpływają na prowadzenie działalności rolniczej. Zachodzące zmiany, napędzane przez rosnącą świadomość ekologiczną i potrzebę działań na rzecz zrównoważonego rozwoju, są szczególnie widoczne w działaniach Unii Europejskiej. W Polsce, gdzie rolnictwo stanowi około 2,5% PKB i zatrudnia około 12,7% siły roboczej, proces zmian w podejściu do rolnictwa możemy obserwować zwłaszcza w kontekście Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 — ten, wskazuje i opisuje zakres interwencji w sektorze rolnym, które mają na celu realizację celów zrównoważonego rozwoju.

Według raportu FAO, zmiany klimatyczne mogą spowodować spadek produkcji zbóż o 10-25% do 2050 roku.

Źródło: FAO

Zielona transformacja dotyczy zarówno ekologii, jak i ekonomii. Wsparcie finansowe oferowane rolnikom służy nie tylko rekompensacie utraconych korzyści ekonomicznych wynikających ze stosowania mniej opłacalnych praktyk, ale jest także wynagrodzeniem za wysiłek produkcyjny na rzecz środowiska i klimatu.

Zgodnie z danymi Światowego Banku, rolnictwo zużywa około 70% dostępnej słodkiej wody na świecie.

Źródło: World Bank

Wykorzystywanie ograniczonych zasobów naturalnych i środowiskowych dla zwiększenia produkcji żywności jest nierozerwalnie związane z codzienną pracą milionów rolników na terenie całej unii. W obliczu nasilających się zmian klimatycznych, utraty bioróżnorodności czy degradacji gleb, transformacja naszych działań w stronę zielonej polityki unijnej wydaje się być jedynie ich naturalną, jedyną możliwą konsekwencją — szansą na zbudowanie takiego modelu rolnictwa, który będzie zarówno efektywny ekonomicznie, jak i będzie funkcjonował zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Jednym z kluczowych czynników dla osiągnięcia sukcesu w tej sferze jest edukacja i budowanie świadomości społeczeństwa. Rzecz nie dotyczy jedynie rolników, którzy są bezpośrednimi beneficjentami wsparcia finansowego i doradztwa, ale również konsumentów, którzy muszą zrozumieć znaczenie zrównoważonego rolnictwa.

Biorąc powyższe pod uwagę, niezbędne jest budowanie świadomości społeczeństwa, także w zakresie znaczenia środowiska i klimatu w produkcji rolnej, a także popularyzacja działań edukacyjnych, powiązanych ze świadczeniem usług doradczych.

Nie można jednak zapominać o wyzwaniach na drodze do zielonej transformacji. Obecne uwarunkowania geopolityczne, takie jak konflikt na Ukrainie czy niestabilność gospodarek spowodowana polityką Rosji, mogą wpłynąć na tempo i skuteczność wprowadzanych zmian. Niemniej jednak ochrona środowiska i klimatu, które są podstawowymi składowymi wydajnej produkcji rolnej, pozostaje priorytetem dla unijnej produkcji żywności.

Reasumując, obrany kierunek rozwoju w Unii Europejskiej jest właściwym, a nawet koniecznym, ale jednocześnie niełatwym w realizacji w obecnych uwarunkowaniach światowych.

Zielona transformacja polityki rolnej Unii Europejskiej nie jest jedynie reakcją wobec nasilających się i nowych wyzwań — jest to proces, dający szansę na zbudowanie nowego modelu rolnictwa. Modelu, który będzie zrównoważony, efektywny i korzystny dla wszystkich: rolników, konsumentów i środowiska. To ambitne zadanie, ale również konieczność, której jako dojrzałe społeczeństwo nie możemy lekceważyć. Dlatego też warto zainteresować się głębiej tym tematem i zrozumieć jego znaczenie — nawet jeśli dotyczy głównie rolnictwa, to jego konsekwencje odczujemy wszyscy. Nie tylko rolnicy, nie tylko mieszkańcy obszarów wiejskich, nie tylko osoby kształtujące ramy obecnej polityki. Polityki opisanej szerzej w tekście Zielona transformacja polityki rolnej w unii europejskiej, autorstwa Wioletty Wrzaszcz, do której przeczytania zachęcamy.

Aby przeczytać:

KLIKNIJ TUTAJ