Raport "Cele zrównoważonego rozwoju dla dobra wszystkich: Strategiczne prognozy", opracowany przez Earth4All, międzynarodowy zespół ekonomistów i naukowców, podkreśla pilną potrzebę podjęcia działań politycznych w celu przywrócenia realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs). Wydany przed szczytem ONZ w sprawie SDG, przedstawia szczegółową analizę dwóch kontrastujących ze sobą możliwych wariantów przyszłości: Zbyt Mało, Zbyt Późno (Too Little Too Late) i Wielki Skok (Giant Leap).

OMAWIANY RAPORT

• Zbyt Mało, Zbyt Późno
  
  Scenariusz ten cechuje się utrzymaniem obecnej polityki gospodarczej prowadzącej do rosnących nierówności majątkowych, eskalacji napięć społecznych i podejmowania niewystarczających wysiłków w walce z zagrożeniami klimatycznymi i ekologicznymi. Ta ścieżka przewiduje globalny wzrost temperatury do 2,5°C do 2100 r., dalszy spadek ogólnego dobrobytu i wyeliminowanie skrajnego ubóstwa dopiero do 2100 roku.
   
• Wielki skok
  
  Scenariusz ten przedstawia ambitną, osiągalną ścieżkę, która wymaga znacznych inwestycji (2-4% PKB rocznie). Wiąże się z wdrożeniem pięciu działań transformacyjnych w sektorach związanych z ubóstwem, nierównościami, wzmocnieniem pozycji, żywnością i energią. Pozwoliłoby to na utrzymanie globalnej temperatury poniżej 2°C, zredukowanie zużycia zasobów naturalnych, wyeliminowanie skrajnego ubóstwa do 2050 roku, zmniejszenie napięć społecznych, zmniejszenie nierówności i znaczną poprawę poziomu życia.

Czy uda się zrealizować SDGs? Czym są?

Raport przedstawia modele przedstawiające postępy w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju w obu scenariuszach:

Ubóstwo — w scenariuszu Zbyt Mało Zbyt Późno do 2050 roku 20% światowej populacji żyje w ubóstwie — w porównaniu z 7% w scenariuszu Wielkiego Skoku.

Nierówności — w scenariuszu Wielkiego Skoku osiągnięto parytet dochodów między płciami, ale w scenariuszu Zbyt Mało, Zbyt Późno sytuacja znacznie się pogarsza.

Emisje — emisje CO2 osiągają poziom zerowy netto w ramach modelu Wielkiego Skoku w latach 2040. W porównaniu do 2 ton CO2 na osobę w scenariuszu Zbyt Mało, Zbyt Późno do 2050 roku (co skutkowałoby emisją 17 miliardów ton dwutlenku węgla rocznie na całym świecie).

Wydatki publiczne — w scenariuszu Wielkiego Skoku, na usługi publiczne na całym świecie do 2050 roku wydawane jest dodatkowe 8,8 bln USD rocznie, co odpowiada 6 000 USD na osobę rocznie. Podczas gdy w scenariuszu Zbyt Mało, Zbyt Późno w 2050 r. wydatki te wyniosą 4 800 USD na osobę rocznie.

Najważniejszym sygnałem ostrzegawczym w raporcie jest to, że do 2050 roku poziom globalnego ocieplenia będzie zbyt wysoki w obydwu scenariuszach, co przyniesie katastrofalne skutki w każdym zakątku globu. Jednak w ramach Wielkiego Skoku globalne ocieplenie ostatecznie osiągnie poziom poniżej 2°C, dając ludzkości szansę na powrót do stabilniejszej rzeczywistości.

Przekroczenie poziomu 1,5°C w obu scenariuszach daje poważne powody do niepokoju w związku z brakiem planetarnych planów awaryjnych mających przeciwdziałać zmianom klimatu i wynikającemu z nich wzrostowi zagrożeń i napięć. Modelowanie wykazało również, że równość płci jest żałośnie opóźniona; przy obecnych wskaźnikach zmniejszenie ogólnej różnicy między płciami zajęłoby 257 lat.

Aby osiągnąć znaczący postęp do 2050 roku, raport wymienia kilka koniecznych do podjęcia kroków politycznych:

• Nowe, znaczące inwestycje są niezbędne — musi im towarzyszyć ogromny wzrost wydatków publicznych, wraz z wyższym opodatkowaniem najbogatszych osób i prywatnych korporacji.
• Zasadnicza reforma procesu przydzielania Specjalnych Praw Ciągnienia przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy, w celu wsparcia krajów, które najbardziej ich potrzebują. Uporanie się z problemem zadłużenia państwowego jest również niezbędne, by zapewnić krajom o niskich dochodach większą przestrzeń fiskalną i ulgi.
• Rządy muszą szybko powstrzymać stałą tendencję do ograniczania praw pracowniczych i wdrożyć nowe zabezpieczenia, takie jak uniwersalny dochód podstawowy.
• Rządy muszą masowo zwiększyć inwestycje na rzecz kobiet i dziewcząt, aby powstrzymać ogromny spadek dochodów, bezpieczeństwa, edukacji i zdrowia.
• Globalne systemy żywnościowe muszą zostać gruntownie przekształcone, począwszy od zmiany sposobu wykorzystania dotacji rolnych na rzecz wspierania niskoemisyjnych i regeneracyjnych praktyk rolniczych w celu poprawy wydajności i zrównoważonego rozwoju produkcji żywności. Systemy dostaw żywności muszą być ukierunkowane na lokalną produkcję spożywczą, a prawa rolników muszą być traktowane priorytetowo i być chronione.
• Globalne systemy energetyczne muszą przejść od nieefektywnych systemów opartych na energii kopalnej do czystego i zoptymalizowanego systemu energetycznego, który zmniejszy konsumpcję w krajach o wysokich dochodach, zapewni powszechny dostęp do energii elektrycznej i zwiększy wydajność w całym globalnym systemie energetycznym.

Nasze systemy gospodarcze i finansowe są niesprawne, zbliżamy się do niebezpiecznego poziomu nierówności. Scenariusz Zbyt Mało, Zbyt Późno w odniesieniu do celów zrównoważonego rozwoju skazuje przyszłe pokolenia na niebezpieczną destabilizację planety. System klimatyczny prawdopodobnie przekroczy wiele punktów krytycznych, a napięcia społeczne wzrosną. Należy tego uniknąć za wszelką cenę. Z kolei nasz scenariusz Wielki Skok, znacznie zmniejsza to ryzyko, przyczyniając się tym samym do większej odporności i możliwego wyjścia z sytuacji kryzysowej.

Chociaż osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności SDG13 i SDG5, jest poważnie zagrożone, niespełnienie ich nie jest opcją. Przepis na sukces: Wdrażanie celów zrównoważonego rozwoju musi być połączone z planowaniem kryzysowym, przygotowującym na przyszłe wstrząsy i napięcia, a przywódcy muszą podjąć wezwanie do przeprowadzenia radykalnych zmian.

 

~ Sandrine Dixson-Declève, współprzewodnicząca Klubu Rzymskiego, współtwórczyni Earth for All i współprzewodnicząca inicjatywy Earth4All

Raport "Cele zrównoważonego rozwoju dla dobra wszystkich: Strategiczne prognozy" stanowczo podkreśla, że przyszłość naszej planety zależy od działań podjętych już dzisiaj. Scenariusz Zbyt Mało, Zbyt Późno wskazuje na niebezpieczeństwa wynikające z utrzymywania wieloletnich zaniedbań na rzecz zrównoważonego rozwoju. Z kolei scenariusz Wielki Skok, choć rysuje obraz optymistyczny, to jednak jest osiągalny jedynie przez podjęcie zdecydowanej i natychmiastowej pracy.

Kluczowe jest przy tym rozumienie, że każdy kraj, społeczność, a nawet jednostka, ma w tym swą rolę do odegrania. Wymaga to od nas wszystkich zmiany myślenia — od polityków, którzy muszą podejmować odważniejsze decyzje, przez przedsiębiorstwa, które powinny inwestować w zrównoważone technologie, po pojedynczych obywateli, których codzienne lokalne wybory mają znaczenie globalne.

Implementacja celów zrównoważonego rozwoju daje możliwość do tworzenia nowych, innowacyjnych rozwiązań, które będą wspierać wzrost gospodarczy, równość społeczną i ochronę środowiska. Są szansą na zbudowanie świata, w którym rozwój nie idzie w parze z degradacją naszej planety, ale z jej ochroną i odnową. Ostatecznie, omawiany raport jest przede wszystkim wezwaniem do działania. Wielki skok w kierunku zrównoważonej przyszłości jest odpowiedzialnością nas wszystkich.

---

Źródła:

• Raport
• Klub Rzymski [tłum. własne]
• ONZ / SDGs [tłum. własne]