Położone w otoczeniu urokliwych wiejskich osad, wiejska część Polski historycznie stanowiła obszar jednoznacznie zdominowany przez działalność rolniczą. Biorąc pod uwagę fakt, że Polska jest trzecim co do wielkości producentem zbóż w Unii Europejskiej, skala jej rolniczego dziedzictwa staje się oczywista. Jednakże, na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci obserwujemy wyraźną transformację; tętniące życiem zielone tereny stopniowo przyjmują napływ nowych inicjatyw w zakresie przedsiębiorczości. Według danych Eurostatu, w latach 2008-2018 w Polsce odnotowano ponad 20% wzrost liczby mikroprzedsiębiorstw na obszarach wiejskich, co świadczy o rosnącym jej duchu.

Rozwój przedsiębiorczości w regionach wiejskich stanowi źródło pewnej szansy dla gospodarki, zwiastując stopniową transformację obszarów wiejskich w Polsce w krajobraz sprzyjający wzrostowi gospodarczemu. Lokalne jednostki i społeczności coraz częściej dostrzegają potencjał i wartość swoich zasobów, kultury i tradycji, które twórczo wykorzystują, by wzmocnić swoją gospodarkę i utrzymać witalność regionu. Przykłady takich inicjatyw obejmują zarówno małe przedsięwzięcia agroturystyczne, jak i technologiczne startupy rolnicze. Przedsiębiorstwa te przyczyniają się do dywersyfikacji gospodarki wiejskiej, zwiększając lokalne perspektywy zatrudnienia, wspierając integrację społeczno-gospodarczą, w konsekwencji spowalniając trend związany z migracją do miast.

Przedsiębiorczość a WPR 2023-2027

Wybiegając w przyszłość, powyższy scenariusz stanowi mieszankę obietnic i wyzwań. Głównym punktem tej dyskusji jest Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej na lata 2023-2027 — kluczowy czynnik determinujący rozwój obszarów wiejskich w Polsce i na całym kontynencie. Nowa WPR (2023-2027) utrzymuje swoje zaangażowanie w rozwój obszarów wiejskich, lecz z silniejszym naciskiem na ochronę środowiska i wdrażanie technologii. Cele polityki obejmują zwiększenie wydajności rolnictwa, zapewnienie godziwych dochodów rolnikom, wspieranie zrównoważonej produkcji żywności i wzmocnienie odporności obszarów wiejskich.

Przedsiębiorczość na obszarach wiejskich może znacząco skorzystać także na nowej polityce. Nowa, "Zielona architektura" UE koncentruje się na zrównoważonych praktykach, co stanowi zachętę dla przedsiębiorców wiejskich do wprowadzania innowacji w obszarach takich jak energia odnawialna, rolnictwo ekologiczne i koncepcje gospodarki o obiegu zamkniętym. Warto tu dodać, że systemy płatności bezpośrednich na lata 2023-2027 zaprojektowane zostały w Polsce w taki sposób, aby w szczególności wspierać małe i średnie gospodarstwa rolne zaliczane do gospodarstw rodzinnych, które mogą stać się siłą napędową tych zmian.

Także przedsiębiorcy z sektora agritech mogą wykorzystać ukierunkowanie polityki na cyfryzację i wdrażanie technologii. Nowoczesne narzędzia, takie jak sztuczna inteligencja, teledetekcja i technologia blockchain, mogą znaleźć szersze zastosowanie na obszarach wiejskich, zwiększając wydajność w rolnictwie i sektorach pomocniczych.

Jednakże, droga do rozwoju jest pełna wyzwań. Ograniczony dostęp do kapitału, mała infrastruktura technologiczna i potrzeba szkoleń w zakresie wymaganych kwalifikacji, nadal stanowią bariery dla przedsiębiorców z obszarów wiejskich. WPR uznaje te wyzwania, proponując środki takie jak wsparcie finansowe, rozwój infrastruktury i programy szkoleniowe.  Skuteczne sprostanie temu wymaga wspólnych wysiłków władz lokalnych, regionalnych i krajowych, w połączeniu z sektorem prywatnym, społeczeństwem obywatelskim i środowiskiem akademickim. Wspólne działania mają kluczowe znaczenie dla kształtowania środowiska sprzyjającego rozwojowi przedsiębiorczości na obszarach wiejskich w przyszłych latach.