
Drugie posiedzenie Komitetu Sterującego ds. Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich+ (KS KSOW+) odbyło się 4 czerwca 2024 roku, w budynku Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Spotkanie pod przewodnictwem Justyny Adamskiej, dyrektorki Departamentu Pomocy Technicznej w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, dotyczyło:
- kierunków tematycznych do realizacji w ramach planu operacyjnego na rok 2025 (PO 2025), zgłoszonych przez jednostki wsparcia sieci (JWS),
- oraz grup tematycznych powoływanych przez JWS.
Kierunki tematyczne
Posiedzenie rozpoczęła przewodnicząca, która przedstawiła i zainicjowała porządek obrad. Następnie, Ryszard Kogut — zastępca dyrektora Departamentu Pomocy Technicznej w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi — omówił propozycje kierunków tematycznych, opracowanych na podstawie około 250 propozycji zgłoszonych przez członków KS KSOW+ i JWS, do realizacji w ramach pierwszego planu operacyjnego KSOW+ (PO 2025).
Wśród kierunków znalazły się:
- Rozwój unijnych i krajowych systemów jakości żywności, strategie skutecznego wejścia na rynek z produktami rolnymi pochodzącymi z małych gospodarstw oraz poprawa sytuacji rolnika w łańcuchu dostaw.
- Funkcje społeczno-edukacyjne gospodarstw rolnych, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarstw opiekuńczych, gospodarstw agroturystycznych, zagród edukacyjnych oraz gospodarstw demonstracyjnych
- Wsparcie LGD oraz organizacji pozarządowych w zakresie aktywizacji, sieciowania i współpracy lokalnych społeczności, ze szczególnym uwzględnieniem włączenia społecznego seniorów, ludzi młodych oraz osób w niekorzystnej sytuacji lub wykluczonych, przy wykorzystaniu miejscowych zasobów oraz wsparcie wdrażania lokalnych strategii rozwoju.
- Sieciowanie doradców, przedstawicieli nauki, rolników, przedsiębiorców oraz innych partnerów AKIS w obszarach tematycznych związanych z rolnictwem i rozwojem obszarów wiejskich.
- Rozwiązania innowacyjne w zakresie nowych lub udoskonalonych produktów lub technologii, metod organizacji i marketingu w sektorach: rolnym, spożywczym, leśnym i w działalności pozarolniczej na obszarach wiejskich, w tym rozwiązania prośrodowiskowe i proklimatyczne.
- Długoterminowa wizja rozwoju obszarów wiejskich do 2040 w Polsce i Unii Europejskiej: diagnoza wyzwań, potrzeb oraz propozycja rozwiązań i działań.
- Transformacja energetyczna na obszarach wiejskich.
- Rozwój rolnictwa ekologicznego.
- Poprawa dochodowości mieszkańców obszarów wiejskich z uwzględnieniem specyfiki danego regionu, w tym dywersyfikacja przychodów z działalności rolniczej i okołorolniczej młodych rolników, poprzez realizację inwestycji współfinansowanych ze środków unijnych.
- Działania prośrodowiskowe i proklimatyczne z uwzględnieniem specyfiki gospodarstwa rolnego oraz obszarów wiejskich.
- Wsparcie pszczelarstwa.
- Współpraca z Europejską Siecią WPR (EU CAP Network).
- Wymiana pokoleniowa – wsparcie młodych rolników i młodych mieszkańców obszarów wiejskich.
- Wzmocnienie pozycji kobiet w rolnictwie i na obszarach wiejskich.
- Gromadzenie i upowszechnianie dobrych praktyk dotyczących rolnictwa i obszarów wiejskich.
Temat został szerzej opisany w prezentacji prelegenta:
Następnym punktem spotkania była dyskusja i głosowanie nad uchwałą w sprawie kierunków tematycznych do realizacji w ramach planu operacyjnego na rok 2025. Uchwała została jednogłośnie przyjęta po wprowadzeniu — w wyniku dyskusji — następujących zmian do kierunków tematycznych:
- w tytule kierunku nr 1 oraz w trzecim akapicie opisu kierunku usunięto frazę „z małych gospodarstw”;
- w tytule kierunku nr 2 zamieniono frazę „zagród edukacyjnych” na „gospodarstw edukacyjnych”;
- w opisie kierunku nr 6 w drugim zdaniu zastąpiono frazę „Paktu na rzecz obszarów wiejskich” na frazę „Paktu dla wsi”;
- w opisie kierunku nr 7 na początku dodano frazę „Działania w zakresie poprawy”;
- w opisie kierunku nr 8 usunięto frazę „prozdrowotnych walorów ze”.
Po posiedzeniu, z inicjatywy MRiRW, w nazwach kierunków 1 i 2 wprowadzono zmiany redakcyjne, nie mające wpływu na ich zakres tematyczny, a w opisie kierunku 2 rozszerzono jego zakres tematyczny — w części dotyczącej wsparcia działań związanych z profilaktyką w zakresie zdrowia psychicznego młodzieży na obszarach wiejskich — o rolników i pozostałych mieszkańców obszarów wiejskich. Ostateczne nazwy kierunku nr 1 oraz kierunku nr 2 to:
- Rozwój unijnych i krajowych systemów jakości żywności, strategie skutecznego wejścia na rynek z produktami rolnymi oraz poprawa sytuacji rolnika w łańcuchu dostaw;
- Funkcje społeczno-edukacyjne gospodarstw rolnych, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarstw: opiekuńczych, agroturystycznych, edukacyjnych oraz demonstracyjnych.
Propozycje kierunków tematycznych do realizacji przez KSOW+ w ramach planu operacyjnego na rok 2025, uchwalone przez Komitet Sterujący ds. KSOW+ i uwzględniające ww. zmiany wprowadzone przez MRiRW, są przedstawione w załączniku do uchwały.
Grupy tematyczne
Ostatnim występującym, był przedstawiciel jednostki centralnej KSOW+ — Paweł Krzeczunowicz, dyrektor Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, oddział w Warszawie. W swojej prezentacji poruszył kwestie grup tematycznych powoływanych przez jednostki wsparcia sieci i omówił propozycje utworzenia:
- grupa tematyczna ds. podejścia LEADER,
- grupa tematyczna ds. rozwoju obszarów podgórskich i górskich,
- grupa tematyczna ds. wymiany wiedzy i innowacji w ramach AKIS,
- grupa tematyczna ds. młodzieży na obszarach wiejskich,
- grupa tematyczna ds. odnawialnych źródeł energii i spółdzielni energetycznych.