Opracowanie i wdrożenie innowacyjnej technologii fermowego chowu indyków rzeźnych, bez antybiotyków i z podwyższonym dobrostanem

Dobrostan i bioasekuracja:

• Niewłaściwa ściółka prowadzi do zachorowań indyków m.in. na kontaktowe zapalenie skóry stóp, prowadzące do braku aktywności ruchowej ptaków, rozwoju chorób skóry.
• Ściółka zawiera azotany, jej zagospodarowanie jest problematyczne.
• Wadliwa wentylacja przyczynia się do chorób układu oddechowego.
• Nadmierna obsada zwiększa zawilgocenie, utrudnia ruch i cyrkulację.

Takie warunki są przyczyną chorób indyków i w konsekwencji antybiotykoterapii.

Najczęstsze choroby: układu pokarmowego (około 50%), układu oddechowego (ok. 20-30%), układu lokomotorycznego (ok. 15-20%). 

Ograniczanie antybiotyków: Indyki charakteryzuje zwiększona podatność na niekorzystne czynniki. W krajach UE już w 2006 roku wprowadzono zakaz stosowania antybiotyków jako stymulatorów wzrostu. Pozostawiono możliwość stosowania w paszy kokcydiostatyków, w tym jonoforowych, będących antybiotykami. Wyzwaniem jest ograniczenie ilości zużywanych antybiotyków. Parlament Europejski zobowiązał kraje członkowskie do ograniczenia o 50% zużycia antybiotyków w produkcji zwierzęcej do 2030 roku. Przemawia za tym:

• zwiększająca się oporność bakterii chorobotwórczych na stosowane antybiotyki;
• konieczność zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności.

Według danych Europejskiej Agencji Leków (2021) w 25 krajach UE sprzedaż antybiotyków w latach 2018-2020 zmniejszyła się z 105,5 mg/CPU do 91,6 mg/CPU tj. o ok. 13 %, jednostkowe zużycie substancji czynnych w Polsce wzrosło ze 168,3 mg/PCU w 2018 roku do 187,9 mg/PCU w 2020 roku tj. o ok. 11,6 %. 
Powyższe przesłanki wskazują na konieczność ograniczenia ilości antybiotyków w fermowym chowie drobiu. Jedną z możliwości jest opracowanie i wdrożenie technologii chowu indyków bez stosowania antybiotyków. Dodatkowo wdrożenie takiej technologii zdecydowanie zwiększy ofertę rynkową markowych produktów drobiarskich klasy premium, która w Polsce jest bardzo uboga.

Opracowanie i wdrożenie innowacyjnej technologii chowu indyków rzeźnych z wysokim poziomem dobrostanu, bioasekuracji, uwzględniającej żywienie precyzyjne, ograniczenie antybiotyków i kokcydiostatyków, w tym:

1. Poprawa dobrostanu indyków w chowie fermowym;
2. Bioasekuracja - ograniczenie ryzyka chorób.
3. Żywienie precyzyjne.

Najważniejsze zadania to:

• opracowanie założeń dla technologii;
• weryfikacja eksperymentalna technologii w skali półtechniki;
• weryfikacja w skali rzeczywistej i ocena rezultatów;
• opracowanie korekt technologii.

Rezultaty: rozwój dostępnych metod z ich weryfikacją w skali półtechniki i w warunkach rzeczywistych z uzyskaniem znacznie ulepszonej technologii chowu.
 

Działania podejmowane w ramach projektu

1. Opracowanie założeń dla technologii fermowego chowu indyków rzeźnych — wysoki poziom dobrostanu, bioasekuracji, żywienie precyzyjne bez antybiotyków i kokcydiostatyków.
2. Weryfikacja eksperymentalna technologii i jej wariantów dla całego okresu odchowu indyczek - 8 grup w skali półtechniki; wybór najlepszego wariantu (wariantów). Oceniane:
   1. wyniki (przyrosty, zużycie paszy, śmiertelność);
   2. dobrostan (wystąpienia FPD);
   3. stan fizjologiczny;
   4. emisja do środowiska, wydajność rzeźna, jakość mięsa;
   5. ekonomika.
3. Opracowanie korekt dla technologii po jej wdrożeniu w skali półtechniki i przeskalowanie do produkcji fermowej 
4. Weryfikacja eksperymentalna technologii w skali rzeczywistej i ocena rezultatów-odchów indyczek w obiektach Lidera. Analiza wyników.
5. Opracowanie korekt dla technologii po jej wdrożeniu w skali fermowej / Uzyskanie doc. technologii chowu. 

Streszczenie praktyki

Oczekiwanym wynikiem jest opracowanie innowacyjnej technologii fermowego chowu indyków rzeźnych, bez antybiotyków i z podwyższonym dobrostanem, która zostanie jednocześnie zweryfikowana w warunkach fermowych z uwzględnieniem aspektów ekonomicznych.

• Racjonalne wykorzystanie paszy poprzez opracowanie zrównoważony sposób żywienia indyków, który zapewni wydajną produkcję wysokiej jakości, z ograniczeniem antybiotyków oraz optymalnym wykorzystaniu zasobów poprzez opracowanie programu żywienia precyzyjnego (optymalne wykorzystanie składników pokarmowych).
• Redukcja emisji do środowiska naturalnego: precyzyjne żywienie i odpowiednio dobrana dieta dla indyków, pozwoli na redukcje emisji szkodliwych dla środowiska gazów i związków chemicznych, w szczególności azotu i fosforu. Innowacyjny sposób precyzyjnego żywienia oparty na probiotykach, składnikach naturalnych oraz krajowych źródłach białka przyczyni się do opracowania niskoemisyjnej hodowli indyków, oraz umożliwi harmonijne korzystanie z podstawowych surowców naturalnych, od których rolnictwo jest zależne.
• Zagwarantowanie produktywności chowu: zastosowane metody chowu, w tym dobrostanu, bioasekuracji i żywienia przyczyni się do ogólnej poprawy dobrostanu zwierząt, ochrony ich zdrowia, co wpłynie na zmniejszoną liczbę padnięć oraz zachorowań, tym samym ograniczenie strat produkcyjnych. Żywienie precyzyjne obniży koszty żywienia indyków i marnotrawienia paszy.
   

Dodatkowe informacje

Ułatwienie we wdrożeniu uzyskanego wyniku może stanowić presja administracyjna i społeczna, by ograniczyć ilości antybiotyków zużywanych w produkcji zwierzęcej, w tym drobiarskiej. Ten kierunek działań wspiera legislacja unijna – wymóg PE (rozporządzenia (WE) nr 2019/6), dotyczący radykalnego ograniczenia zużycia antybiotyków w produkcji zwierzęcej do 2030 r. Zakaz dotyczy stosowania antybiotyków paszowych (stymulatorów wzrostu) w żywieniu drobiu, jednak nadal legalnie dodaje się do paszy kokcydiostatyki, które są także antybiotykami.

• Trudnością może być opracowanie i  wdrożenie do praktyki chowu precyzyjnego żywienia, polegającego na precyzyjnym dostosowaniu programu żywienia (zawartości składników pokarmowych w mieszankach paszowych) do potrzeb pokarmowych ptaków, które zmieniają się liniowo wraz z wiekiem. Konieczne są częstsze zmiany wartości pokarmowej mieszanek (7-10). 
• Przeszkodę we wdrożeniu uzyskanego wyniku może stanowić fakt, że współczesna, wysoka wydajność indyków, jest efektem postępu genetycznego i racjonalnego żywienia ptaków.
• Ponadto mamy niedostatecznie rozpoznane czynniki, warunkujące zdrowotność i szybki wzrost ptaków oraz jakość uzyskiwanego mięsa. Aktualnie użytkowane, szybkorosnące indyki uzyskują w tym samym wieku dwukrotnie większą masę ciała niż przed 40 laty, niestety charakteryzuje je zwiększona podatność na niekorzystne czynniki środowiska i infekcje skutkująca często koniecznością stosowania antybiotykoterapii.
• Pewnym utrudnieniem może być również konieczność modernizacji starszych obiektów hodowlanych w celu uzyskania zadowalających parametrów wentylacji oraz utrwalone technologie chowu indyków z uwzględnieniem rozstawienia, żywienia, pojenia, wentylacji, terapii lekowych i profilaktyki farmakologicznej.